Download hier de brochure 2025
Loopt u in uw huisartspraktijk nogal eens tegen morele of ethische problemen aan? Heeft u zin om daar eens wat langer bij stil te staan? Dan is de cursus Ethiek in de Huisartspraktijk vast iets voor u.
Eind maart 2025 verschijnt het Leerboek Euthanasie, waar de auteurs u in achttien hoofstukken gidsen lands onderwerpen die relevant zijn voor de Nederlandse euthanasiepraktijk. Ter gelegenheid van de verschijning van dit boek wordt op dinsdag 25 maart 2025 in Driebergen het congres ‘Euthanasie in Nederland - Wet, praktijk en ethiek’ georganiseerd.
We hebben geen jaarwisseling nodig voor goede voornemens. We formuleren ze dagelijks en in de ethiek zijn ze van groot belang. Verantwoord handelen is vaak bewust, met intenties. Wie van goede wil is – wij toch allema
Naast de opleiding Ethiek in de zorgsector organiseren we speciaal voor huisartsen de 3,5 daagse cursus Ethiek in de Huisartspraktijk.
In deze cursus staan we stil bij de morele dimensie van uw handelen als huisarts. We bespreken, verhelderen en analyseren gezamenlijk de morele problemen die u als huisarts tegenkomt, en we plaatsen deze problemen in een ruimere ethische context.
Door Lars Assen
Wist je dat John Cleese jaarlijks zo’n 20.000 euro betaalt voor stamcelbehandelingen in Zwitserland? Hiermee wil hij zich ‘verjongen’. Cleese is zeker niet de enige stamceltoerist. Meestal gaat het om (ongeneeslijke zieke) patiënten die zoeken naar een (laatste) redmiddel... 
Download hier de brochure 2025
De opleiding die start in januari 2025 is vol. U kunt zich alleen nog aanmelden voor de wachtlijst.
Dat kan
via deze link.
Objective of this course is to educate the participants on two main aspects: ethical questions of palliative care and medically assisted death, and philosophical, theological and medical reflections on the concepts of death and suffering. Attitudes towards death and dying, and the ethical aspects of continuing or foregoing medical treatment, and of medically assisted death receive considerable attention in this course. In addition, the dimensions of spirituality, rituals and intercultural diversity are covered.
For more information please click here
Met zijn proefschrift laat Niek Kok zien dat het voeren van gestructureerde teamgesprekken over lastige morele problemen, ook wel moreel beraad genoemd, kan leiden tot minder morele stress bij IC-zorgverleners.
Door GERT OLTHUIS
Als we het in de zorg hebben over leefstijl en preventie, dan gaat het vaak over ongezonde keuzes en hoe individueel gedrag zo te beïnvloeden dat gezondheid bevorderd wordt. Het lijkt een simpele optelsom: wie gezond wil zijn en ziekte wil voorkomen, doet er verstandig aan op een verantwoorde wijze om te gaan met eten (schijf van vijf), drinken (met mate), roken (niet doen), bewegen (veel doen) en werk (pak je rust)...
Door ANKE OERLEMANS
In deze Radbode (pagina 12-15) lees je vijf prachtige verhalen van collega’s. Verhalen met een duidelijke rode draad: de onverschrokkenheid van Marian die haar vrienden eerlijk vertelt wat ze nodig heeft; de dapperheid van Eva’s patiënt om toch opnieuw een ingrijpende hersenbehandeling aan te gaan; een IC-patiënt die besluit dat het genoeg is en zijn laatste tijd ten volle beleeft.
Door JELLE VAN GURP
Deze column is geschreven in verkiezingstijd, terwijl de meningen in het publieke domein over elkaar buitelen. Veel van die meningen, leer ik uit Rob Wijnbergs analyse ‘Hoe mediacratie een wantrouwenmachine werd’ (De Correspondent), zijn niet ontstaan vanuit een constructieve intentie om aan een gedeelde waarheid en beter begrip bij te dragen, maar vooral om argwaan te wekken over de geloofwaardigheid van anderen...
Onzekerheid wordt steeds meer erkend als een cruciaal fenomeen in de medische praktijk. Onderzoek naar onzekerheid is tot nu toe versnipperd geweest over verschillende wetenschappelijke disciplines, zoals psychologie, communicatiewetenschappen, en ethiek. Die versnippering heeft geleid tot een gebrek aan consensus over wat onzekerheid precies inhoudt en tot minimale integratie van kennis uit diverse disciplines.
Elke dag maken mensen keuzes in hun doen en laten die te maken hebben met waarden en normen. Dat geldt ook voor u als zorgprofessional, of u nu bestuurder, leidinggevende of uitvoerend professional bent. De handreiking 'Ethiek in de zorg', die door Vilans ontwikkeld is, geeft u handvatten die u helpen om te gaan met lastige vraagstukken. Deze is ontwikkeld voor de gehandicapten- en ouderenzorg.
Moreel beraad (MCD) wordt gezien als een belangrijke en impactvolle vorm van klinisch-ethische ondersteuning. Het empirisch bewijs voor de daadwerkelijke impact is echter beperkt. Met dit literatuuroverzicht onderzochten onderzoekers van IQ Health het empirische bewijs voor MCD om daarmee a) de praktijk te informeren en b) aanknopingspunten te bieden voor verder onderzoek naar en de ontwikkeling van MCD in zorgomgevingen.
7 januari 2025
Start part-time postacademische beroepsopleiding Ethiek in de Zorgsector
Deze editie zit vol
18-21 maart 2025
Ethiek in de Huisartspraktijk
ga naar de brochure
25-28 maart 2025
Advanced European bioethics course
'Suffering, death and palliative care'
25 maart 2025
Congres Euthanasie in Nederland
Wet, praktijk en ethiek
'Lees meer'
Loopt u regelmatig tegen situaties aan die u uw wenkbrauwen doen fronsen, een gevoel van onbehagen bij u oproepen?
De opleiding Ethiek in de zorgsector is ontwikkeld voor hoger opgeleide managers en professionals in de zorgsector die hun deskundigheid op het gebied van de ethische aspecten van hun werk willen verbreden en verdiepen.
De opleiding wordt georganiseerd door de vakgroep Ethiek van de Gezondheidszorg van IQ Health van het Radboudumc te Nijmegen in samenwerking met docenten van, onder andere, Fontys Hogescholen, de Universiteit Maastricht, de Hogeschool Arnhem Nijmegen, de Universiteit voor Humanistiek en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Deze opleiding maakte me een blij mens. In de 21ste eeuw eeuwenoude filosofische ideeën bespreken vanuit verschillende theoretische invalshoeken. Alles met betrekking tot zorg. Het woordje “schroom” hermeneutisch helemaal ondersteboven halen. Wat wilde ik nog meer? Andere geïnteresseerden! Want behalve het genot om te studeren geeft de uitwisseling met medecursisten mij meer zicht op verschillende perspectieven. Hoe kijkt bv. een anesthesist naar de autonomie van haar patiënt? Had ik nog nooit over nagedacht. Die uitwisseling, ook met docenten, gaf mij ruimte en verdieping en beter zicht op mijn eigen morele normen en waarden. Als geestelijk verzorger kom je iedere dag wel een ethisch dilemma tegen. Genoeg om over na te denken dus. Maar ik had behoefte aan meer kennis en nieuwe perspectieven. Meer ingangen om aan te sluiten bij cliënten en werkgever. Die heb ik gevonden. En mijn morele intuïtie waarvan ik dacht dat die aardig op orde was is weer op scherp gezet. Mijn werkgever heeft het mede voor mij mogelijke gemaakt dat ik Ethiek in de Zorg kon volgen. Dat zou ik iedere andere zorgverlener gunnen.
In mijn dagelijks werk als wijkverpleegkundige heb ik vaak ervaringen waarbij ik twijfel voel of ik het goede doe en waarom. Daarbij heb ik de behoefte om me te kunnen verantwoorden maar ik vond het soms moeilijk de ethische aspecten van een situatie en gedane keuzes onder woorden te brengen en te beargumenteren. In deze opleiding leer ik om me meer bewust te zijn van ethische vragen en hierover na te denken. De interactieve colleges en werkvormen samen met de discussies met medecursisten uit alle hoeken van de gezondheidszorg vormen een verrijking en zijn zeer leerzaam. Het geeft verdieping aan mijn eigen reflectie. Tijdens de gezamenlijke maaltijden gaan de discussies vaak door en leer je elkaar op een andere manier kennen. Met deze opleiding kan ik de uitdaging aangaan om ethische vragen binnen mijn team en de organisatie bespreekbaar te maken door middel van moreel beraad en/of intervisie.
Als tandarts-docent was ik op zoek naar handvatten en inspiratie. De opleiding biedt dit zeker, en daarnaast een duidelijke structuur en diepgang. De opleiding kost wel echt tijd, tijd die je er ook in moet steken om de vele stukken niet alleen gelezen te hebben maar ook echt te begrijpen. De diverse voorbereidende en verwerkingopdrachten dwingen je de stof echt eigen te maken. Bevlogen docenten dagen je uit de stof op het eigen vakgebied toe te passen. Maar ook de mede-cursisten die vanuit verschillende beroepsgroepen en invalshoeken de stof of casuïstiek aanvliegen zorgen voor verbreding en interessante gesprekken. En ook mijn persoonlijke perspectief is toch weer wat breder en genuanceerder geworden. Dus neem echt de tijd en sta er open voor, dan is het voor zowel werk als persoon een waardevolle verdieping.
In mijn werk als praktijkverpleegkundige Somatiek kom ik regelmatig casussen tegen die bij mij veel vragen oproepen. Wat is goede zorg, wat zijn mijn grenzen, wat is de grens van de zorg in het algemeen, wat vind ik van alle nieuwe ontwikkelingen. Deze opleiding geeft mij de mogelijkheid om al deze vragen te mogen stellen, leert mij gestructureerd te denken en via verschillende benaderingen naar de problemen te kijken.
Het is een feest om telkens een andere vakdocent te krijgen die met zoveel enthousiasme de kennis wil overbrengen en ons leert hoe je met alle ethische vragen in de praktijk kan omgaan. De toepasbaarheid van de opleiding in het werkveld is groot, wat zorgt dat ik, ondanks de tijdsinvestering die het kost, met plezier telkens uitkijk naar de volgende lesdag. Zeker ook omdat de oefenmomenten met de medecursisten uit de verschillende werkvelden deze dag zo dynamisch maken.
Ik werk al jaren als arts in een verpleeghuis. Een boeiend vak in een uitdagende omgeving, waar kwetsbare mensen hun laatste levensfase doorbrengen. Als arts ben ik dan ook minder bezig met herstel van ziekte, maar veel meer met het voorkomen of beperken van lijden. Dat roept allerlei ethische vragen op. Ethiek gaat niet alleen over de belangrijke vragen in het leven, maar ook over het verlenen van goede zorg. Wat betekent het bijvoorbeeld voor iemand om afhankelijk te zijn en hoe ga je daar als arts dan mee om? De opleiding biedt mij de mogelijkheid om met andere professionals in de zorg hierover in gesprek te gaan en een verdieping aan te brengen in onderliggende ethische of filosofische principes. Ik zie het echt als een meerwaarde voor mijzelf en de mensen die ik ontmoet op mijn werk. Door samen hierbij stil te staan kom je verder.
Wat geniet ik van deze opleiding! Iedere lesdag kom ik weer enthousiast thuis. Vroeger als oncologie-verpleegkundige en nu als manager van een dagbehandeling oncologie/ hematologie en een polikliniek met veel chronische zorg, ben ik regelmatig ethische vragen tegengekomen. Dat kan gaan over behandelen ( hoe lang ga je door), maar ook over afhankelijkheid en autonomie.
Mijn doel is allereerst zelf meer kennis te krijgen en ervaring op te doen in gespreksvormen, om later onze verpleegkundigen hierin mee te kunnen nemen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan moreel beraad bij het koffieapparaat.
Het mooie van deze opleiding is dat er achter het onderwerp ethiek veel meer hangt dan ik gedacht had. Een diversiteit aan onderwerpen, meningen en theorieën; het geeft zoveel stof tot nadenken!
Uitstekende docenten en leuke en interessante mede-cursisten, met wie je regelmatig in discussie gaat, maken dat ik dit echt iedereen in de zorg zou gunnen.
Iedereen die in de zorg werkzaam is, wordt regelmatig geconfronteerd met de vraag “wat is nu het juiste om te doen?”. Voor mij is dat niet anders. In het contact met mensen in de laatste fase van hun leven komt deze vraag (of vragen van gelijke strekking) regelmatig naar boven. Deze vraag speelt bij de patiënt zelf, maar ook bij naasten, bij de zorgverleners afzonderlijk alsook bij het team als geheel. Vanuit mijn functie ben ik met al deze partijen in gesprek.
Het omgaan met deze vragen vereist een gevoeligheid en het is deze gevoeligheid die ik in deze opleiding steeds verder kan ontwikkelen. Door de gestelde vraag gezamenlijk vanuit vele verschillende (soms volledig onbekende) hoeken te bezien en te koppelen aan ethische theorieën en overlegstructuren, wordt ik persoonlijk steeds opnieuw uitgedaagd mijn eigen waarden en normen onder de loep te nemen en in de context te verwoorden. Dit komt niet alleen mijzelf als professional ten goede, maar ook als mens groei ik hierdoor.